O&K V42

Net als de O&K 1306 serie zijn ook deze locjes gebruikt voor het e.e.a. aan uitprobeersels.

V42-03

ModelTorque
MLF-50
Train-O-Matic decoder
SMD leds
front- en sluitverlichting
geweatherd

V42-04

Faulhaber motor
2607T012SR
Lokpilot-2 decoder

V42-05

Faulhaber motor
2607T012SR
Kühn N45 decoder
SMD leds
frontverlichting
geweatherd 

V42-06

Faulhaber motor
2607T012SR
Kühn N45 decoder
SMD leds
frontverlichting
geweatherd

Het mooie van deze rangeerlocjes is dat ze zonder hapering of stilvallen en zonder power-pack of vaste wagon met extra stroomafnemers over elke kruising en wissel van de Schwarzburg-Heimat baan rijden. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld sommige exemplaren van de 1306 rangeerlocs of de DHG-500's.

Hieronder zijn de upgrades van de V42 serie na te lezen. Alle exemplaren zijn uitgerust met een ruilmotor en een decoder. Drie daarvan zijn daarnaast ook nog uitgerust met ledverlichting en zijn tevens geweatherd. De 42-06, onderaan deze pagina, is als proefloc gebruikt om er achter te komen of het überhaupt mogelijk was om ledverlichting in te bouwen.

Fleischmann V42-03 Rood

Ergens rond 2008 is de V42-03 gedigitaliseerd en voorzien van een ModelTorque motortje. Zie de twee plaatjes hieronder.
Dat was deel 1 van de upgrade. Na de twee plaatjes volgt deel 2.

De linker en rechter zijkant na plaatsing van een ModelTorque MLF-50.

Deel 2

In wat vrije uurtjes in december 2023 is dit rangeerlocje opnieuw onder handen genomen. Dit keer is er de uitrusting uitgebreid met schakelbare front- en sluitverlichting en is de loc geweatherd. Voor het doorvoeren van schakelbare verlichting was het noodzakelijk dat de decoder vervangen werd door een type met 2 extra functie-uitgangen. De keuze is gevallen op de voordelige Lokommander II (mini) van Train-O-Matic.

Een decoder van dit merk is één keer eerder gebruikt. Dat is in een Trix locomotief en daarmee rijdt de oude BR 221 137-3 voortreffelijk. De geplaatste klokankermotor zal hier wel mede debet aan zijn, want die goede rijeigenschappen liet de loc ook zien in combinatie met andere decoders.

Benieuwd of de combinatie V42-ModelTorque-Lokcommander II ook een goede keuze is. De Lokcommander heeft de mogelijkheid voor het aansolderen van een powerpack/condensator. Ik verwacht niet dat, dat nodig is.

Voor dit Fleischmann model is bij mijn weten geen passend lichtprintje te koop en dat betekent dat zelf iets in elkaar is gesoldeerd. Voor de front- en sluitverlichting (units B en C) zijn mini duo leds gebruikt met een common plus. Het gaat om de onderstaande led.

https://fennelektronica.nl/product/603-smd-led-bi-color-met-draad-rood-warm-wit-anode/

Het voordeel van deze 'anode' led is dat de gezamenlijke plus zonder hulpschakeling aan de blauwe kabel van de decoder gesoldeerd kan worden. Voor de A-unit is een 1206 led gebruikt. De kleur die deze led uitstraalt is natuurlijk net iets anders dan de duo leds.

De leds zijn op een op maat gezaagd printplaatje gelijmd en vervolgens parallel geschakeld gesoldeerd. In de theorie las ik dat de doorlaatstroom van rode en witte leds verschilt en dat dien ten gevolge hiervan ook verschillende weerstanden in de circuits opgenomen zouden moeten worden. Dat heb ik hier niet gedaan. Ik heb twee weerstanden gebruikt van 10K, beide aangesloten aan de blauwe kabel, één voor het printplaatje aan de voorzijde en één voor het printplaatje aan de achterzijde. 

De 10K weerstand is proefondervindelijk tot stand gekomen. In een proefopstelling bleek zowel wit als rood meer dan voldoende zichtbaar licht uit te stralen. De lichtsterkte is met de CV's 48 t/m 51 verder naar beneden bijgesteld.

Het solderen van de duo-leds is een waar monnikenwerkje gebleken. Het hechten van het soldeersel aan de ledsnoertjes gaat niet van harte, aandringen is het devies.

Voor het inbouwen van verlichting, moeten er natuurlijk gaten in de kap geboord worden. Met een boortje in de hand zijn zes goed gecentreerde gaten geboord. Daarna is de kap geweatherd. De plastic look moet er vanaf. De gevaren-schilden en de buffers hebben eveneens een verf, wash en vernis behandeling ondergaan. Tot slot zijn zes glaasjes van 1,5 millimeter in de verlichtingsgaten gelijmd. De glaasjes komen van een transparante ophangkabel die in het verleden in een bouwmarkt is gekocht.

De dikte van de gebruikte printplaat is 1,5mm, de leds zijn 1mm dik. Samen met het isolatie plakband is dit te veel om, zonder freeswerk, in de loc te kunnen plaatsen. Per zijde is ongeveer 1mm metaal weggevijld en gefreesd. In de gele V42-05 en de groene V42-06, die enkel frontverlichting hebben, was geen freeswerk nodig.

Een te noemen complicatie bij de realisatie is nog loc-zijde 2. Daar steekt een aandrijftandwiel over de rand van het frame. Het printplaatje moet op die plek uitgefreesd worden. Het is pal naast de plek waar de led geplaatst moet worden.

 

De lichtfuncties zijn als volgt aangesloten:

Wit snoer: frontverlichting loczijde 1

Geel snoer: frontverlichting loczijde 2

Groen snoer: sluitverlichting loczijde 2

Paars snoer: sluitverlichting loczijde 1

Blauw snoer: retour (+) naar decoder

 

Een bijzonderheid in deze decoder is de standaard mapping van de groene kabel (aux 1) en de paarse kabel (aux2). Normaal gesproken corresponderen deze met respectievelijk F1 en F2. Dat is in deze decoder niet het geval. Standaard zijn deze uitgangen gerangschikt onder F3 en F4. Dat heeft als consequentie dat op het moment dat de sluitverlichting van loczijde 2 wordt ingeschakeld, OOK de rangeersnelheid actief wordt. Dat is niet gewenst.

Nu kan dit in twee stappen gewijzigd worden door de mapping van de lichtfunctie te wijzigen naar een andere F knop. In deze video wordt daar (vanaf ongeveer minuut 14) over gesproken en wordt aangegeven welke CV’s het betreft. Overigens vond ik het eenvoudiger om de rangeerfunctie te verplaatsen van F3 naar F5 in CV114.

Resumerend ziet de positionering van de functies er als volgt uit:

F0 met de rijrichting wisselende frontverlichting

F1 handmatig aan/uitzetten continu frontverlichting zijde 1

F2 handmatig aan/uitzetten continu frontverlichting zijde 2

F3 handmatig aan/uitzetten continu sluitverlichting zijde 2

F4 handmatig aan/uitzetten continu sluitverlichting zijde 1

F5 handmatig aan/uitzetten rangeersnelheid

Wat de optimalisering van de rijeigenschappen betreft, is CV9 gewijzigd van 3 naar 8. Dat gaf het beste resultaat met deze ModelTorque. Wellicht dat er nog verder verfijnd wordt, volgens hoofdstuk 11 'Motorsteuerung' uit de instructie. Dat heeft echter meer 'trial en error' tijd nodig.

Tot slot is de maximale snelheid van de rode rangeerloc ingesteld op 45 schaalkilometers per uur, waarbij de snelheidscurve progressief toeneemt. Elk van de 28 stappen is geijkt op de werkelijke schaalsnelheid.

Fleischmann V42-04

Hieronder twee plaatjes van de geplaatste 'flachmotor' in de 42-04. Niet de kant-en-klare flachmotor uit Olching, maar de niet-kant-en-klare uit de Lemo Solar shop, waarbij de motoras met een messing buisje tot 2mm wordt opgedikt, zodat het Fleischmann tandwiel kan worden hergebruikt.

Deze V42 heeft nog geen verlichting, wacht nog op een wash beurt en een betere decoder. Dat zit nu in de planning, binnenkort meer.

De linker en rechter zijkant na plaatsing van de Faulhaber 2607T012SR motor.

Fleischmann V42-05


Hier volgt een compacte weergave van de aanpak van de gele V42-05 rangeerdiesel, welke in een eerder stadium al uitgerust is met een decoder en de bekende 'flachmotor'. 

Was en is.

Der Flachmotor.

De loc is nu uitgerust met ledverlichting. Hiervoor zijn twee printplaatjes op maat gezaagd, waarop drie SMD leds en een SMD weerstandje zijn gesoldeerd. De 'moeilijkheid' bij de V42 is dat er aan loc zijde-2 een gleuf uitgezaagd moet worden voor een tandwiel. Het smalle stukje printplaat kan gemakkelijk afbreken en er is weinig ruimte voor het solderen van een mini-led.

In vergelijking met de groene O&K 42-06 die hieronder wordt besproken, zijn bij deze gele O&K grotere leds (1206) gebruikt. Daarvoor is voldoende ruimte aanwezig, zo bleek bij de ervaring met de eerste V42. In het frame hoeft niet gezaagd of gefreesd te worden. 

De eerder ingesoldeerde Lokpilot v2.0 is vervangen door een Kühn N045 en deze zit ingeplugd in een NEM651 stekkerdoos.

Het NS vignet is weggewerkt, de kap heeft een wash behandeling ondergaan en tot slot is de kap in een matglans vernis gespoten. Ook de gevarenschilden zijn behandeld. De ondoorzichtige ruitjes zijn behouden, maar zouden ook nog door heldere ruiten vervangen kunnen worden. 

Met ketelwagens. De maximale snelheid is afgetopt op 40 km/u.

Fleischmann V42-06

Eén van de twee groene V42's is (amateuristisch) omgenummerd naar V42-06. Deze loc, is als 'proefkonijn´ gebruikt om te zien of het inbouwen van mini ledverlichting de moeite waard is. De gebruikte mini led is in dit geval een SMD 0805.

In de V42 is het inbouwen van led verlichting lastiger te realiseren dan in de enigszins gelijkende 1306. (Zie hier). De ruimte in de loc is beperkter en met 'gewone' leds gaat dat niet lukken. Tenzij een deel van het frame wordt weggezaagd én de verlichting tot loczijde 1 beperkt blijft. Aan loczijde 2 is namelijk een aandrijftandwiel gepositioneerd achter de linker verlichtingsunit en dit tandwiel kan niet zonder gevolgen weggehaald worden.

Het inbouwen van SMD leds is mogelijk gebleken. Nog niet eerder is met deze mini dingen gewerkt. Allereerst zijn de twee benodigde printplaatjes gezaagd.

In het printplaatje voor loczijde 2 is een gleuf gezaagd om zodoende ruimte te maken voor het eerder genoemde tandwiel. Deze ingezaagde tandwielgleuf maakt de print kwetsbaar. De ruimte voor de hier te plaatsen led en de verbindingssnoertjes is minimaal.

De leds zijn op het printplaatje gelijmd. Let daarbij op de + en de - .Vervolgens zijn de SMD leds met elkaar verbonden. Het solderen van het geheel is een miniscuul klusje. Ook de mini-weerstand is in het circuit opgenomen. Nadat de boel is aangesloten, is er getest en het werkt!

Een loeplamp, die ik niet heb, zou handig geweest zijn bij dit soldeerklusje.

Printplaatjes met brandende leds.

De twee printplaatjes, nu met gesoldeerde leds, zijn met dubbelzijdige klevende tape aan het frame van de V42 gezet. Wat ruimte betreft mag de dikte van printplaatje en tape maximaal 2,65mm per zijde zijn. Dit is de beschikbare ruimte tussen frame en kap, gelijkmatig verdeeld tussen loczijde 1 en 2. Met de 1mm dikke printplaat, verbindingssnoertjes en een plakstrip moet dit dus (net) lukken. In een volgende loc zal eventueel een dunnere printplaat gebruikt worden, om nog wat meer speling te hebben.

Voorafgaand aan het solderen van de mini-leds zijn is er meer gedaan: Per zijde zijn met de hand drie verlichtinggaatjes in de kap geboord. Het handmatig boren duurt natuurlijk langer dan wanneer een boormachien wordt gebruikt, maar het gaat wel veel gecontroleerder. De gaatjes zijn exact in het midden van de lichtunits gepositioneerd. De complete grijze randen van de oorspronkelijke 'verlichting' zijn intact gebleven. In de geboorde gaten zijn passende ronde glaasjes gelijmd. De glaasjes zijn afkomstig van een lichtgeleider uit een Röwa 218. 

De motor van de rangeerloc is vervangen door een klokankertype: Een bij Lemo Solar gekochte Faulhaber, type 2607T012SR.

Loc met deels geboorde lichtgaten en met de glaasjes.

De test.

De rangeerloc is uitgerust met een Kühn N045 decoder waarmee, in combinatie met de nieuwe motor, goede rijeigenschappen gerealiseerd zijn. De wielen van de V42 zijn wel (roest)bruin gekleurd, maar de loc is aansluitend niet geweatherd. Dat is een paar jaar later pas gedaan. Soms heb je gewoon andere dingen te doen.

Concluderend geldt voor mij dat de ingebouwde verlichting de V42 zeker een meerwaarde geeft. Het is de moeite waard, temeer omdat het met de Faulhaber motor onder de kap een uitstekend rijdende rangeerloc is. De andere exemplaren in Schwarzburgland zullen zeker volgen.

Overigens is het jammer dat er geen printje voor dit locje te koop is. Met een professioneel gefabriceerd printje zou het klusje beslist vlotter en gemakkelijker te realiseren zijn. Hoewel ik nog geen andere hobbyist hetzelfde met deze loc heb zien doen, is zo'n printje misschien wel een gat in de markt. Er zullen vele tienduizenden van dit charmante locje in omloop zijn en er zijn ook vele tienduizenden treinhobbyisten...

Tot slot nog wat plaatjes van de 42-06 in geweatherde toestand.

Maak jouw eigen website met JouwWeb